اساطیر ایرانی یکی از مهمترین پایههای شکلدهندهی تاریخ و فرهنگ این سرزمین هستند. از گذشتههای دور تا همین امروز، ردپای اسطورههای ایرانی در زندگی و باور مردم دیده میشود. در ادامه، با نگاهی گذرا به برخی از این اساطیر، سعی میکنیم معرفی کوتاهی از آنها ارائه دهیم.
اسطوره کلمهای عربی است که از واژهی یونانی «هیستوریا» بهمعنای جستوجو و آگاهی گرفته شده است.
اسطوره، داستان و سرگذشتی آسمانی و روحانی و فراتر از جهان مادی است. در اسطوره، داستانهایی از دوران باستان و زمانهای نخستین گفته میشود.
اسطورهسازی واکنش انسان در برابر ترسها و درماندگیهایش است. آدمی برای پاسخ به پرسشهایی که پاسخی برایشان ندارد، دست به دامان اسطورهها میشود.
شخصیتهای اسطورهای معمولاً دو گروه خیر و شر و دارای قدرتی فراطبیعی هستند. شخصیتهای مثبت اسطورهای هالهای از تقدس دارند.
خدایان فرمانروا یا اسطورههای نیک هستند، مانند میترا که خداوند پیمان و دوستی است، یا از پدیدههای طبیعی هستند، مثل آناهیتا که الههی آب خوانده میشود. اسطورههای شر و پلید دیو نامیده میشوند؛ مانند «ایندره» که خدای توفان و بهوجودآورندهی بارانهای سیلابی است.
اسطوره های ایرانی بر نبرد و رویارویی خیر و شر بنا نهاده شدهاند؛ نبرد میان «اهورهها» و «دیوان».