This bibliography focuses on describing works that have been written and published about Rumi from the beginning until today. It also includes Rumi's own works, works by his close associates and works that have been written about him from the time of Rumi onwards, initially in the form of handwritten manuscripts, but later edited and published by researchers and Rumi scholars. This work primarily covers books that have been printed and published in Iran in the Persian language.
The research methodology employed in this study is descriptive research, specifically pure description, which aims to discover and visualize the nature, characteristics, and current status of the research subject. This is a descriptive bibliography, not an analytical or critical one. In other words, in introducing each book, it strives to provide information and delve into the external and internal aspects of the book while rarely engaging in analysis, criticism, and evaluation.
کتابشناسی توصیفی مولانا عهدهدار پاسخ به این پرسشها است: کتابهای مولانا جلال الدین بلخی رومی و کتابهایی که از دیرباز تاکنون دربارهی زندگانی، اندیشه و آثار او به چاپ رسیده کدام است؟ مشخصات و ساختار ذهنی آنها به چه شکلی است؟ محتوا و موضوع اصلی و جانبی این کتابها چیست؟ فصلهای آنها به چه ترتیبی قرار دارد؟
بنابراین این کتابشناسی به توصیف آثاری میپردازد که از آغاز تا امروز دربارهی مولانا نوشته و چاپ شده است و همچنین آثار خود مولانا و آثار نزدیکان او و آثاری که از عصر مولانا به بعد در اینباره نگارش یافته و به صورت نسخ خطی بوده، ولی بعد از تصحیح، توسط محققان و مولویپژوهان به چاپ رسیده است. این اثر از لحاظ محیطی و لسانی عهدهدار کتابهایی است که در ایران و به زبان فارسی چاپ و منتشر شده است.
نخستین کتابشناسی مولانا در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به همت ماندانا صدیق بهزادی با عنوان کتابنامهی مولوی در مرکز نشر دانشگاه منتشر شد و سپس با اضافاتی در سال ۱۳۸۱ با نام کتابشناسی فهرست آثار مولانا تجدید چاپ شد.
روش به کارگرفته در این پژوهش، روش تحقیق توصیفی است، آن هم نوع توصیفی محض که به کشف و تصویرسازی ماهیت و ویژگیها و وضعیت موجود مسئلهی تحقیق میپردازد. این کتابشناسی توصیفی است و نه تحلیلی و انتقادی، به عبارت دیگر در معرفی هر کتاب میکوشد اطلاعرسانی کند و به دورنما و توصیف درونمایههای آن بپردازد و از تحلیل و انتقاد و ارزشگذاری جز به ندرت بپرهیزد.
در این کتابشناسی تلاش شده اطلاعات هر کتاب گردآوری شود و با کمال امانت و به این ترتیب در اختیار خوانندگان قرار گرفته است:
عنوان کتاب، نام پدیدآورندهی کتاب، پدیدآورندهی همکار (مانند مترجم، مصحح، ویراستار و …)، مشخصات نشر (شامل نوبت چاپ، محل نشر، نام ناشر و تاریخ نشر)، مشخصات کتاب (شمارهی جلد، تعداد صفحه)، تعریف و توصیف اجمالی و کلی هر کتاب به اندازهی یک سطر یا چند سطر و بررسی تفصیلی و ارائهی دورنمایی از محتوا و سرفصلهای آن تا آنجا که حق مطلب ادا شده باشد.
همچنین در این کتاب همهی آثار، بیواسطه و با ملاحظهی اصل کتاب، مورد بررسی و توصیف قرار گرفته و افزون بر مطالعهی اجمالی کتابها، از مقدمهی آنها به ویژه از توضیحات پدیدآورنده یا نویسندهی مقدمهی اثر استفادهی لازم به عمل آمده است. همچنین در تنظیم ساختار و تقسیمبندی این کتاب از طرح کتابشناسی ماندانا صدیق بهزادی وام گرفته شده و در دیگر موارد آیین تدوین کتابشناسی محمد اسفندیاری مدنظر بوده است.
- فهرست اجمالی مطالب این کتاب بدین ترتیب است:
بخش اول: دربارهی مولانا و شرح حال او و طریقت مولویه
بخش دوم: ویژهنامه سال جهانی مولانا و مجموعه مقالات
بخش سوم: مثنوی معنوی
الف) متنهای کامل مثنوی
ب) منتخبات، گزیدهها و قصههای مثنوی
ج) تحقیقات دربارهی موضوعات مثنوی
د) شروح، حواشی و تفاسیر مثنوی
هـ) فرهنگها، کشف المطالب، کشف الابیات، آیات و احادیث مثنوی
بخش چهارم: دیوان کبیر (شمس)
الف) متنهای کامل دیوان کبیر (شمس)
ب) منتخبات و برگزیدههای دیوان شمس
ج) تحقیقات دربارهی دیوان شمس (شروح، نقد و بررسی)
د) فرهنگها، کشف الابیات، آیات و احادیث دیوان شمس
بخش پنجم: فیه ما فیه، مجالس سبعه، مکتوبات
بخش ششم: مشایخ و خلفای مولانا
الف) شمس تبریزی
ب) سلطان ولد و دیگران
دیگر کتابهای مرتبط با مولایپژوهی (معرفی غیرتوصیفی)