هخامنشیان نام خود را از هخامنش سرسلسله دودمان خود گرفتند، این سلسله از سال ۵۵۰ پیش از میلاد با روی کار آمدن کورش بزرگ تبدیل به یک شاهنشاهی شد و در سال ۳۳۰ پیش از میلاد توسط اسکندر مقدونی از پای درآمد. شاهنشاهی هخامنشی یکی از تأثیرگذارترین حکومت‌های دوران باستان بود که در فرهنگ و هنر و تمدن به اوج قله شکوفایی دست یافت. هخامنشیان به دنبال تکاپو و خردمندی کورش دوم توانمندی‌هایشان رشد و نمو یافت و برای نخستین بار بنیان‌های نخستین شاهنشاهی در جهان شکل گرفت و سیطره قدرت آن سرزمین‌های اساطیری و تمدن ساز میان رودان (بین النهرین) و سرزمین اسرار آمیز اهرام مصر را در نوردید و بر کوه المپ طنین انداز شد. هخامنشیان در مدتی کوتاه توانستند بخش‌هایی از یونان و بابل را زیر سلطه خود درآورند و جغرافیای سیاسی خود را توسعه دهند. جامعه‌ی فرهنگی این قوم در حقیقت مجموعه‌ای از فرهنگ‌های جوامع مردمی شاهنشاهی بود، از این رو با وجود این پراکندگی و تنوع، برخی مواقع تشخیص مجموعه‌ی فرهنگ جوامع مختص پارسی دشوار است.