در فاصله میان دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی حس تمدن خواهی، بخشی از احساساتی بود که در مسلمانان و از جمله ایرانیان پدید آمد. این حس به تدریج سبب پدید آمدن گفتمانی شد که بویژه از حوالی سال ۱۳۰۰ خورشیدی به این سوی شکل گرفت و آثار فراوانی با گرایش‌های مختلف نوشته شد؛ آثاری که هر کدام روی بخشی از مباحث و مولفه‌های تمدن اسلامی و از جمله نقد تمدن غرب تمرکز داشت. بخشی از این آثار ترجمه و شماری تألیف بود.

گفتمان یاد شده در ساختن اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران پیش از انقلاب بسیار موثر و از عوامل حرکت جامعه به سمت انقلاب ۱۳۵۷ بود. در این کتاب سعی شده است این گفتمان بر اساس نوشته‌های موجود شامل کتاب و مقاله بررسی شده و نشان داده شود این نویسندگان چگونه در درون این گفتمان راه خود را در تعقیب اهدافی که داشتند، دنبال می‌کردند.