فراز و فرود حکومت فرقه‌ی دموکرات آذربایجان در فاصله‌ی پاییز ۱۳۲۴ تا پاییز سال بعد یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران است، ولی آنچه این واقعه را از دیگر تحوّلات مشابهی که در همان ایّام در دیگر حوزه‌های تحت اشغال شوروی در اروپای شرقی و مرکزی جریان داشت، متمایز می‌کند بخش پایانی آن است، یعنی عقب‌نشینی روس‌ها از حوزه‌ی تحت‌اشغال آنها در آذربایجان و آنگاه سقوط یک‌شبه‌ی حکومتی که روس‌ها پنج سال صرف تهیه و برپایی آن کرده بودند. آنچه در این مجموعه ارائه می‌شود گزارش‌هایی است از این ماجرا به قلم مقامات سیاسی ایالات متحده و بریتانیا در همان دوره.