کورش بزرگ، بنیانگذار شاهنشاهی پارسی هخامنشی، از ۵۵۰ تا ۵۳۰ پ­م سلطنت کرد. او از افرادی بود که تاریخ جهان را تغییر داد و برای مردم گوناگون شخصیتی متفاوت بود: برای پارسیان آغازین و عیلامیان کورش رهبری استثنایی بود که آنان را به عرصه‌ی جهانی وارد کرد، جهانی که از آسیای مرکزی تا آناتولی و فراسوی آن امتداد داشت؛ فردی مبتکر که زندگی آنان را به کلّ، هم در ظاهر و هم در عمل، تغییر داد. برای بابلیان باستان، کورش در قد و اندازه‌ی حمورابی درآمد و با این که خارجی بود، کاملاً با سنت‌های آنان همخوانی داشت. برای عبرانیان باستان، کورش شخصیتی بنیادین در آزادی آنان از سلطه‌ی بابلیان بود، به طوری که او را عملاً ناجی خود خواندند. کورش به آنان کمک کرد تا معبد سلیمان [نبی] را دوباره بسازند و دوره­ای را آغاز کرد که امروزه «دوره‌ی معبد دوم» خوانده می­شود. برای نویسندگان یونانی و رومی، کورش فرمانروایی آرمانی بود که در وجودش برترین خصیصه‌­های رهبری و نبوغ جمع شده بود، اما در عین حال می ‌توانست فرمانده‌ی نظامی بی­‌محابا و بی­رحمی نیز باشد. در عصر اخیر نیز چنین ویژگی‌های برتری به کورش نسبت داده شده، و برای بسیاری از مردم، او کماکان نماد وطن‌دوستی به شمار می ‌رود که شکوه نخستین دوره‌های تاریخ ایران را در خود جمع کرده است.