The book 'Yādnāmah-yi Kamāl al-Mulk' presents a new edition of insightful essays about Kamāl-al-Mulk's life and artistry. Muḥammad Ghaffārī, known as Kamāl-al-Mulk, emerged as Iran's paramount painter over the past century, from Nāṣir-al-Dīn Shāh to nearly Rizā Shāh's reign's conclusion, originating from Kāshān around 1264 H.Q. The Ghaffārī lineage, with Kamāl-al-Mulk as a member, has influenced Iranian artistry. His uncle, Mīrzā Abū-al-Ḥasan Khān Ghaffārī or Ṣanīʿ-al-Mulk, left behind invaluable artworks. His father, Āqā Mīrzā Buzurg Ghaffārī Kāshānī, was also a Qājār court painter. Kamāl-al-Mulk, after primary schooling in Kāshān, moved to Tehrān at thirteen, studying at Dār al-Funūn. In 1298 H.Q., a painting by Ghaffārī caught Nāṣir-al-Dīn Shāh's eye, leading to his royal appointment as 'Special Attendant' and 'Chief Painter', producing over 170 art pieces. In 1310 H.Q., Nāṣir-al-Dīn Shāh titled him 'Kamāl-al-Mulk', elevating his status. His painting 'Mirror Hall', signed 'Kamāl-al-Mulk', took seven years. The memoir encompasses pivotal content about Kamāl-al-Mulk, ensuring the original text's integrity, concluding with a comprehensive 'Bibliography of Kamāl-al-Mulk'.
کتاب یادنامه کمالالملک ویراست جدیدی از مجموعه مقالات و جستارهایی خواندنی درباره زندگی و آثار کمالالملک است.
محمد غفاری مشهور به کمالالملک، بزرگترین نقاش دوران يکصد سالهی اخیر ایران از ناصرالدینشاه تا نزدیک به پایان سلطنت رضاشاه در حدود ۱۲۶۴ق در کاشان دیده به جهان گشود. خاندان غفاری که کمالالملک یکی از اعضا آن است، هنرمندانی بسیار به هنر ایران تقدیم داشته است: عموی کمالالملک، میرزا ابوالحسنخان غفاری صنیعالملک از نقاشان طراز اول و نامدار که از او آثار گرانبها به جای مانده است. پدر کمالالملک، آقامیرزا بزرگ غفاری کاشانی نیز از نقاشان دربار قاجاریه بوده است. کمالالملک پس از طی دورهی تحصیلات ابتدایی، در سیزده سالگی از کاشان به تهران آمد و در دارالفنون به تحصیل پرداخت. در سال ۱۲۹۸ق که ناصرالدینشاه از مدرسهی دارالفنون دیدن کرد، یک تابلو از آثار محمد غفاری را دید و او را در پناه عنایت و تشویق خود با عنوان «پیشخدمت مخصوص» و «نقاشباشی» به دربار برد. تابلوهایی که در پناه ایمن این منصب و عنوان و به یاری امکاناتی که در دربار از آن بهره میگرفت، بالغ بر یکصد و هفتاد قطعه است. ناصرالدینشاه قاجار در سال ۱۳۱۰ق محمد غفاری، نقاش بزرگ دربار خود را به «کمالالملک» ملقبّ و او را از دیگر نقاشان معاصرش متمایز و مشخص کرد. تابلو معروف «تالار آینه» که به قولی هفت سال بر سر آن کار کرد، تابلوی نخستین اوست که امضاء «کمالالملک» را با خود دارد.
کتاب یادنامه کمالالملک حاوی مهمترین مقالات، اسناد و تصاویری است که دربارهی زندگی و آثار کمالالملک منتشر شده است و تلاش شده است که در حروفچینی مجدد مقالات یادنامه اصالت متن اولیه حفظ شود و در پایان کتاب، فهرست منابع مقالات این کتاب و سایر مقالاتی که در این کتاب نیامده تحت عنوان «کتابشناسی کمالالملک» آورده شده است. این اثر بهگونهای است که شرح زندگی پرماجرای کمالالملک را به تفصیل در متن مقالات کتاب خواهید خواند و این سطور را مجال نیست تا به همهی سوانح زندگی او بپردازیم.